Erekcja
Zdrowie

Zaburzenia wzwodu

31-01-2016

Zaburzenia wzwodu - to temat niewątpliwie krępujący a przede wszystkim trochę lekceważony. Zaburzenia wzwodu to stała niezdolność do osiągnięcia i utrzymania wzwodu w stopniu pozwalającym na odbycie stosunku płciowego. Należy zwrócić uwagę, że zaburzenie wzwodu (zwane także także ED - erectile dysfunction) są objawem, nie chorobą.

Najczęściej są objawem choroby wieńcowej, wyprzedzając ją o kilka lat, oaz choroby tętnic obwodowych. Czynnikami ryzyka zaburzeń wzwodu są m.in. palenie papierosów, otyłość, zaburzenia lipidowe (wysoki poziom cholesterolu, zwłaszcza LDL i trójglicerydów), cukrzyca, zespół metaboliczny, mała aktywność fizyczna, nadciśnienie tętnicze, przerost gruczołu krokowego.

Jak łatwo zauważyć, część z tych czynników ryzyka jest modyfikowalnych, o czym będzie w dalszej części mojego wywodu. Podstawowy podział zaburzeń wzwodu wyróżnia ED o podłożu organicznym lub pierwotnie psychogennym. Bardziej szczegółowy ujęty został w tabeli:

Przyczyna Choroba
Naczyniopochodna Choroby układu krążenia, (nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, choroba tętnic obwodowych) Cukrzyca Hiperlipidemia Uszkodzenie naczyń przy operacji miednicy
Neuropochodna ośrodkowa Stwardnienie rozsiane (SM) Choroba Parkinsona Uraz i choroby rdzenia kręgowego Udar mózgu Guzy ośrodkowego układu nerwowego
Neuropochodna obwodowa Polineuropatia w przebiegu cukrzycy Przewlekła choroba nerek,
Anatomiczna Spodziectwo Wierzchniactwo Niedorozwój prącia
Chirurgiczna, popromienna Uszkodzenie pęczków naczyniowo-nerwowych przy operacji prostaty, dystalnego odcinka jelita grubego.
Hormonalna Hipogonadyzm, Hiperprolaktynemia Nadczynność i niedoczynność kory nadnerczy Niedoczynność przysadki
Lekopochodna Leki moczopędne w nadciśnieniu Leki przeciwdepresyjne Leki przeciwpsychotyczne Substancje psychoaktywne (alkohol, heroina, kokaina, marihuana, metadon, sterydy anaboliczne)
Psychogenna Brak podniecenia, zaburzenia nastroju
Urazowa Złamanie prącia Złamanie miednicy.

Badania laboratoryjne:

  • morfologia
  • sód, potas, czasami magnez i wapń
  • kreatynina
  • poziom TSHp
  • oziom PSA
  • poziom testosteronu i LH
  • poziom kortyzolu jeśli istnieje podejrzenie niedoczynności lub nadczynności kory nadnerczy

Badania obrazowe i czynnościowe:

  • echo serca i test wysiłkowy przy podejrzeniu choroby wieńcowej
  • usg jamy brzusznej z oceną prostaty
  • usg jąder celem oceny ich budowy
  • nocna ocena sztywności i twardości prącia
  • test wstrzyknięcia do ciała jamistego substancji naczynioaktywnej wywołującej wzwód
  • usg prącia z oceną przepływów

Zaburzenie wzwodu - leczenie

Leczenie możemy zastosować znając przyczynę dolegliwości oraz wykluczając choroby stanowiące przeciwwskazanie do podawania leków. Do pierwszych czynności terapeutycznych należy zmiana stylu życia, rzucenie nałogów, czasami terapia odwykowa, zmniejszenie narażenia na stres lub szkolenia z zakresu radzenia sobie ze stresem, modyfikacja terapii dotychczasowych. Zwiększenie aktywności fizycznej, właściwa dieta, modyfikacja czynników ryzyka chorób układu krążenia mogą już poprawić funkcje seksualne u mężczyzny. Lepsza kontrola nadciśnienia tętniczego i cukrzycy również wpływa korzystnie na erekcję.

Jeśli udokumentuje się przyczynę hormonalną, naczyniową lub urazową można podjąć leczenie zabiegowe lub farmakoterapię. W innych przypadkach pacjenci sięgają po PDE-5, czyli inhibitory fosfodiesterazy typu 5. Zaliczamy do nich sildenafil (Viagra), tadalafil, wardenafil, awanafil (Spedra). W każdym przypadku należy zaczynać od mniejszych dawek podawanych przed aktywnością seksualną. Średni początek działania występuje po 30 min, a szczyt działania po 1 godzinie. Przeciwwskazaniami do przyjęcia leków jest zażywanie preparatów z nitrogliceryną (Nitromint, Mononit, Efox, Molsidomina itd.), przebycie zawału serca, udaru mózgu lub groźnych zaburzeń rytmu serca w ciągu 6 miesięcy wstecz. Niskie ciśnienie tętnicze (<90/50 mmHg) oraz wysokie (>170/100mmHg) również są przeciwwskazaniami dla PDE5.

Niewydolność serca, niestabilna choroba wieńcowa oraz fakt występowania dolegliwości dławicowych w trakcie stosunku są przeciwwskazaniami do podania inhibitorów fosfodiesterazy 5. Skuteczność tych leków waha się od 50-80%, przy zachowaniu wszystkich reguł. Pamiętać należy, że same leki nie powodują wzwodu. Musi być jeszcze czynnik ludzki, czyli bodziec.

Gwoli informacji wspomnę tylko jeszcze o innych metodach leczenia zaburzeń erekcji, a są nimi próżniowe urządzenia wspomagające wzwód (VED) stosowane wraz z pierścieniem erekcyjnym (działania niepożądane: ból, wybroczyny, niezdolność do wytrysku, drętwienie prącia), wstrzykiwanie do ciał jamistych substancji naczynioaktywnych (alprostadil, 70 % pacjentów rezygnuje z tej terapii po 2-3 miesiącach), podawanie substancji wazoaktywnej do cewki moczowej w tzw. peletkach lub kremie (alprostadil, skuteczność 30-60%), protezy prącia.

Podsumowanie

  1. Leczenie zaburzeń wzwodu musi obejmować właściwe zmiany stylu życia i modyfikację czynników ryzyka.
  2. Stosowanie inhibitorów fosfodiesterazy t.5 jest leczeniem z wyboru.
  3. Jeśli została wykryta uleczalna przyczyna ED, należy w pierwszej kolejności podjąć działania w celu jej usunięcia.
  4. U mężczyzn po radykalnym usunięciu prostaty należy w możliwie najkrótszym czasie stosować leczenie poprawiające wzwód.

Medicus

Od Redakcji: Autor tekstu jest lekarzem internistą z ponad 6-letnim stażem. Pracuje w jednostkach medycyny ratunkowej w Wielkopolsce. Ze względów zawodowych imię i nazwisko lekarza zachowujemy do naszej wiadomości.